ZEKA KÜPÜ
!!! ÇÖZÜME GEÇMEDEN ÖNCE
ÖNEMLİ NOT !!!
Yazımı ilk kez yayınladıktan sonra gelen sorulara göre
yeniden gözden geçirdim ve güncelledim. En çok yapılan yanlışlara göre
anlatımda da sadeleştirmeler yaptım. Çözüme geçmeden önce şu konulara dikkat
etmenizi ÖNEMLE tavsiye ederim:
Yazıyı mutlaka satır satır ve dikkatlice okuyunuz. Ben bu kısmı
biliyorum diyerek sadece göz atıp hızlıca geçmeyiniz. Çünkü satır aralarında
verilen küçük bir bilgi ilerideki adımlarda kullanılıyor olabilir.
Yazının başındaki açıklamaları, tanıtımı mutlaka okuyunuz.
Doğrudan çözüme geçmeyiniz.
Ne kadar iyi, sade, basit bir anlatım da olsa; siz de ne kadar iyi
okuyup anlamış da olsanız ilk seferinde çözümü bulacaksınız diye bir şey yok.
İlkinde küpü çözseniz dahi bir sonrakinde çözemeyebilirsiniz. Tutarlı bir çözüm
için yılmadan, bıkmadan defalarca, onlarca kez daha tekrarlamak gerekir. Çünkü
el ve zihin alışıp da koordine olana kadar arada sırada hataların yapılması çok
normaldir.
Bu yazıdaki çözüm kesin çözümdür; demem o ki, anlatılanları satır
satır doğru bir şekilde takip edip uygularsanız KESİNLİKLE çözüme ulaşırsınız.
Çünkü küpün çözümü tesadüfe bağlı bir şey değildir. Yazıda tarif edildiği gibi
sistemli bir şekilde her zaman çözüme ulaşılabilir.
Parçaların tesadüfi yerleşimine göre, bazı ara adımlara gerek
kalmayabilir..
Ne kadar pratik yapsanız da bazen, çözüm esnasında bir yerde
yapacağınız bir hata tüm seriyi bozabilir. Çözüm serisi bozulduysa sonuca
ulaşmak zorlaşır. Hatalı gittiğini gördüğünüz yerde bırakın, en son düzgün
adıma dönün.
Hala küpü çözemediyseniz bana kahretmeden önce bir kez daha
deneyin. Unutmayın ki ben bu yöntemle zeka/sabır/rubik/sinir küpünü binlerce
kez çözdüm. Hala da bilgisayarımın yanında bir küp bulunur ve bir şey beklerken
bozup yeniden yaparım.
(Bir şey beklemek deyince aklıma geldi: Eskiden bilgisayarlar yavaş olduğundan bir programın çalışmasını beklerdik, kaynak kodun derlenmesini beklerdik... Şimdi ise en fazla sabit disk formatını bekleriz herhalde ya da bir DVD kayıt işlemini, olmadı bir Blue-RAY filmin internetten inmesini... Ben genelde bir e-posta bekliyor oluyorum...)
Neyse dönelim biz küpe; ben bu yöntemle binlerce kez çözdüm küpü demiştim; sadece ben değil bu yazımı okuyan yüzlerce kişi de, anlatılanları uygulayarak çözüme ulaştı. Sizinki olmuyorsa dikkatli bir şekilde yeniden, sabırla adım adım deneyiniz.
(Bir şey beklemek deyince aklıma geldi: Eskiden bilgisayarlar yavaş olduğundan bir programın çalışmasını beklerdik, kaynak kodun derlenmesini beklerdik... Şimdi ise en fazla sabit disk formatını bekleriz herhalde ya da bir DVD kayıt işlemini, olmadı bir Blue-RAY filmin internetten inmesini... Ben genelde bir e-posta bekliyor oluyorum...)
Neyse dönelim biz küpe; ben bu yöntemle binlerce kez çözdüm küpü demiştim; sadece ben değil bu yazımı okuyan yüzlerce kişi de, anlatılanları uygulayarak çözüme ulaştı. Sizinki olmuyorsa dikkatli bir şekilde yeniden, sabırla adım adım deneyiniz.
İnatla ve ısrarla hala olmuyorsa, bence küpün parçaları yerinden
çıktı ve siz onları rastgele taktınız. Bu durumda küpü dağıtın, parçalarını
çıkartın ve yeniden toparlayın. Daha sonra döndürüp çevirerek küpü bozup
yeniden yapmayı deneyin.
Tarafıma gelen maillerden anladığım kadarıyla en çok
"En alt yüzeydeki ikili parçaların yönlerinin kendi eksenleri
etrafında döndürülmesi" yani D2 işleminde hatalar yapılmaktadır. Bu güncelleme
ile birlikte bu işlemin anlatımını düzelttim, daha kolay anlaşılır hale
getirdim. Lütfen dikkatli okuyunuz.
Küp hakkında genelde yanlış bilinenler:
Genel kanının aksine küpün her parçası tamamen bağımsız olarak
hareket etmez. Mesela küpün 6 adet yüzeyini oluşturan 6 rengin ortasındaki tek
renkli parçalar her zaman sabittirler ve birbirlerine göre konumları da
kesinlikle değişmez. Örneğin kırmızının tam karşısında mavi varsa küpü ne kadar
karıştırırsanız karıştırın her zaman böyle kalacaktır. Bu önemli konuyu çözüm
esnasında aklımızın bir köşesinde mutlaka tutalım.
Bir küp, toplam 26 adet parçadan oluşmaktadır: 8 adet üç renkli
köşe parçası, 12 adet iki renkli parça ve 6 adet de sabit tek renkli parça
vardır. (Aslında tek renkli parçalar yay ve vidalar ile birbirlerine
sabitlendiği için tek parça gibi de düşünülebilir).
Her parçanın renkleri sabittir, değişmez. Fakat parçaların
birbirlerine göre olan konumları değişebilir (tek renkliler hariç) Yani bir
köşe parçası eğer mavi-yeşil-turuncu ise küpte her zaman böyle bir köşe parçası
var olacaktır, bu renkler ve birbirlerine göre olan konumları değişemez.
Küpün çözümü renk renk yapılamaz. Yani önce mavileri yapayım sonra
kırmızıları sonra da beyazları yaparım diye bir yöntem olamaz. Belirli
sistematik hareketlerle hepsi bir anda çözülür ya da çözüme bizim anlatacağımız
yöntemdeki gibi satır satır ulaşılır.
BÖLÜM 2 [ Küpün çözümü; ilk adımlar]
Yazı dizimizin ilk bölümünde, küpü tanıttık ve küpü çözmek için kullandığımız terimleri, kullanılan işaretlerin anlamını açıkladık. Bu açıklamalardan sonra küpümüzü çözmek için harekete geçebiliriz.
A. İlk yüzeyde artı (+) oluşturmak:
Her zaman için kendimize bir favori renk seçelim. Ben hep maviyi seçerim. Ortasında mavi renk olan yüzeyi üstte kalacak şekilde hareketlere başlayalım. Üst yüzeyde yani mavi yüzeyde bir artı (+) işareti oluşturacağız. Bu artı işaretini oluştururken dikkat edilecek husus da artıyı oluşturan uçların diğer renkleri de kendi yüzeylerindeki renkle uyumlu olmalıdır.
Bu işlem için olası yerleşimler:
A1. Eğer parçaların konumu bu şekildeyse,
Yapılacak
hareket resmin üzerinde de görüldüğü gibi şu şekilde olacaktır:
A2.
Yukarıdakinin simetriği olacak şekilde,
Yapılacak hareket resmin üzerinde de görüldüğü gibi şu şekilde olacaktır:
A3. Eğer parçaların konumu bu şekildeyse,
Yapılacak
hareket:
A4. Eğer parçaların konumu bu şekildeyse,
Yapılacak
hareket:
Bu hareket serisi ile ilk adımımız olan üst katmanda artı (+) yapma işini tamamlamış olduk. Neticede küpümüz şu şekle gelmiş olmalıdır.
Üst yüzeyde artı (+) oluşturuldu
Üst
yüzeyde, fotoğrafta işaretlendiği gibi bir artı (+) işaretinin oluşması
yeterlidir. Diğer parçaların hangi konum ve yönde olduğunun 'şimdilik' önemi
yoktur. Sizin elinizdeki küpte farklı olabilir.
B. Köşeleri yerleştirmek:
Üst katmana doğru köşeleri yerleştirirken 2 değişik olasılık vardır. Eğer farklı bir dizilimle karşılaşırsanız da aslında o da burada bahsedilen 2 olasılıktan biridir. Farklı durumlar buradaki 2 olasılıktan birine benzetilerek çözülebilir.
B1. Köşe parçasının durumu şu şekildeyse;
B. Köşeleri yerleştirmek:
Üst katmana doğru köşeleri yerleştirirken 2 değişik olasılık vardır. Eğer farklı bir dizilimle karşılaşırsanız da aslında o da burada bahsedilen 2 olasılıktan biridir. Farklı durumlar buradaki 2 olasılıktan birine benzetilerek çözülebilir.
B1. Köşe parçasının durumu şu şekildeyse;
Yapılacak hareket serisi:
B2. Köşe parçasının durumu şu şekildeyse;
Yapılacak
hareket serisi:
B3. Eğer köşe parçası altta kalmışsa önce onu yukarı çıkartmak gerekir. Örneğin sağ alt köşede kalan parçayı yukarı çıkartmak için;
Yapılacak
hareket serisi:
Bu
seri ile alttaki köşe yukarıya çıkartılmış olur, sonrasında aşağıdaki (B1)
serisi yapılarak köşe doğru konuma yerleştirilmiş olur.
B4. Olur da köşe şu şekilde kalırsa;
Yapılacak
hareket serisi:
Bu seri ile alttaki köşe yukarıya çıkartılmış
olur, sonrasında aşağıdaki (B1) serisi yapılarak köşe doğru konuma
yerleştirilmiş olur.
B5.
Olur da köşe bu şekilde kalırsa;
Yapılacak
hareket serisi:
Bu
seri ile alttaki köşe yukarıya çıkartılmış olur, sonrasında aşağıdaki (B2)
serisi yapılarak köşe doğru konuma yerleştirilmiş olur.
B grubundaki hareketlerden sonra üst yüzeyde köşeler de doğru konumlarına gelmiş olmalıdır. Küpümüz artık aşağıdaki gibi olacaktır.
C. İkinci satırı (orta satırı) düzenlemek:
Buraya kadar geldiğimiz elimizde yukarıdaki fotoğraftaki gibi bir küp olmalıdır. Yani seçmiş olduğumuz renge ait yüzeydeki tüm köşe ve orta parçalar doğru konumda ve doğru yönde olmalıdır.
Bu noktadan sonra ikinci satırın ikili parçalarını doğru yerlerine yerleştirmeye gelecektir sıra. Burada da iki olasılık vardır.
C1. İkili parçamız şu şekilde ise;
Yapılacak
hareket serisi şu şekilde olacaktır:
C2. İkili parçamız şu şekilde ise;
Yapılacak
hareket serisi şu şekilde olacaktır:
İkinci sıranın ikili parçaları da doğru yönlerde doğru konumlarına yerleştirildikten sonra küpümüzün iki satırı tamamlanmış olacaktır. Aşağıdaki fotoğraftaki gibi olmalıdır.
Üst yüzey ve ikinci sırası tamamlanmış küpümüz
BÖLÜM 3 [Son Adımlar]
2. Bölümde küpün ilk 2 satırını yapmıştık. Şimdi kalan son satırı yapacağız / çözeceğiz ve bu işi tamamlayacağız.
Bunun için bu noktada küpümüzü tepetaklak çeviriyoruz. Küpümüz şu şekilde olmalı, seçtiğimiz favori renkli yüzey altta kalmalı.
D. En alt yüzey:
Küpümüzün tamamlanmamış son yüzeyini yerleştirirken yine en başta yaptığımız gibi önce bir artı (+) yapmaya çalışacağız. Bunun için olası durumlar aşağıdaki gibi olacaktır.
D1. Genellikle 2 adet ikili parça doğru konumda olur. Bu durumda diğer ikisi kendi aralarında yer değiştirmelidir. Alt yüzeyin ikili parçalarının yer değiştirilmesi,
şu şekilde yapılır.
--- * --- ** ---
*** --- **--- * ---
İkili parçaların 4ü de doğru konumda olabilir. Fakat
kesinlikle 3ü ya da sadece 1i yanlış konumda olamaz. (Çok doğal değil mi?)
Son yüzeyin ikili parçaları doğru konumlarda olmasına rağmen yönleri yanlış, yani renkleri farklı tarafa bakıyor olabilir. Sorun değil, renklerini doğru yere getireceğiz. Burada da 1-3 kuralı geçerlidir. Yani 1 ya da 3 parçanın birden renkleri yanlış olamaz. Ya 2si ya da 4ü birden yanlıştır.
D2. Parçaların doğru yönlere baktırılması şu şekilde olur. Eğer küp şu şekildeyse;
Son yüzeyin ikili parçaları doğru konumlarda olmasına rağmen yönleri yanlış, yani renkleri farklı tarafa bakıyor olabilir. Sorun değil, renklerini doğru yere getireceğiz. Burada da 1-3 kuralı geçerlidir. Yani 1 ya da 3 parçanın birden renkleri yanlış olamaz. Ya 2si ya da 4ü birden yanlıştır.
D2. Parçaların doğru yönlere baktırılması şu şekilde olur. Eğer küp şu şekildeyse;
A parçasının yönünü değiştirmek için yapılacak hareket serisi şu şekilde olacaktır:
KÜPÜN bize bakan yönüne DİKKAT ediniz. Fotoğrafta solda görünen KIRMIZI yüzey, aşağıdaki hareketleri yaparken bize bakıyor olmalı.
DİKKAT --> EN ÇOK HATA YAPILAN NOKTA <-- DİKKAT
Aşağıdaki hareketler sırasında -örnek olarak yukarıdaki fotoğrafta görülen-
KIRMIZI YÜZEY bize bakmalı. Yani ortadaki kırmızı tekli parça DEĞİL !!!
Bu ikili hareket 4 defa tekrarlanır
!!! DİKKAT !!!
Toplam 8 hareket sonra A'daki ikili parça yönünü değiştirmiş olacaktır. Fakat bu işlem sırasında orta sıradaki ikililer de kendi eksenleri etrafında yönlerini değiştirir.
!!! Küpün bize bakan yönünü hiç bozmadan, yönü değiştirilecek ikili parça (örnekte B parçası); üst yüzey çevrilerek yukarıdaki fotoğraftaki A’nın yerine getirilir.
B'nin A'nın yerine getirilmesinde olası durumlar:
Bu
şekilde üst satırı 1 kez sağa çevirerek;
ya
da bu şekilde üst satırı 1 kez sola çevirerek;
ya
da bizim örneğimizde olduğu gibi bu şekilde üst satırı 2 kez sağa (ya da 2 kez
sola, farketmez) çevirerek
Küp
bu durumda iken aynen A parçasının yönünü değiştirirken uyguladığımız,
yukarıdaki 8li hareket serisi
B
için de tekrarlanır.
İkinci(orta) sıradaki
ikililer kendi eksenleri etrafında bir kez daha döneceğinden, yeniden
başlangıçtaki doğru yönlerine gelmiş olacaktır.
---- =(0)=----
Bu adımlar sonucunda küpümüzün üst yüzeyinde bir artı (+)
oluşacaktır. Köşelerin ne durumda olduğunun 'şimdilik' önemli değil, onlar
sonraki iş.
--- * --- **--- *** ---
**--- * ---
Bu noktadan sonra geriye işleme tabi tutulacak 4 köşe kalmış olacaktır. Çok büyük ihtimalle köşelerden en az birisi doğru konumda olacaktır.
(Değilse de önemli değil. aşağıdaki seri bir kez yapıldığında mutlaka en azından bir köşe yerine oturmuş olur.)
D3. Doğru konumda olan köşe parçası kendimize yakın sağ köşede sabit tutularak hareket serisi yapılır. Bu serinin sonunda A--> B'ye B-->C'ye C de A'ya gidecektir.
Yapılacak işlem adımları:
Bu
8 hareketlik seri köşeler doğru konumlara oturana kadar en fazla 2 defa
tekrarlanır. Zaten 3 defa tekrarlandığında en başa dönülecektir.
E. Son köşelerin olduğu yerde çevrilerek yönlerinin/renklerinin
oturtulması:
D
grubu hareketlerden sonra köşeler doğru konuma gelmiş olmalıdır. Yönleri yani
renkleri yanlış olabilir. Sorun değil, renkleri de doğru tarafa çevireceğiz.
E1.
Küpümüzün aşağıdaki gibi olduğunu varsayalım.
Uygulayacağımız
hareketler serisi sonrasında sol köşeler içer doğru birer tur dönecektir.
Yukarıdaki
hareketlerden sonra sol köşeler içe doğru birer kez dönmüş olur. Dolayısıyla
küp, döndürülecek köşeler sol tarafta kalacak şekilde tutularak seriye
başlanılmalıdır.
Köşe parçalarının durumlarına göre bu hareket serisini ikinci kez
tekrarlamak gerekebilir.
....ve mutlu son. İşte ezber küpümüz ezbere hareketlerle çözülmüş oldu.